Ναυμαχία του Ναυαρίνου [fr]

Η ναυμαχία του Ναυαρίνου αποτελεί σημαντικό σταθμό στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Ελλάδος που ξεκίνησε το 1821. Αρχικά, οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις αρνήθηκαν να βοηθήσουν την Ελλάδα να απελευθερωθεί από τον οθωμανικό ζυγό, επικαλούμενες την «αρχή των εθνοτήτων», χωρίς αυτό να εμποδίσει τους Έλληνες να καταγράψουν νίκες. Το 1825 όμως, η ισορροπία δυνάμεων άλλαξε όταν η Υψηλή Πύλη απηύθυνε κάλεσμα στον Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου. Η κατάσταση των εξεγερμένων Ελλήνων επιδεινώνεται.

Χάρη στον φιλελληνισμό, η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη παίρνει το μέρος των Ελλήνων. Οι κυβερνήσεις παρουσιάζονται καταρχάς επιφυλακτικές, αλλά το πολιτικό σκηνικό αλλάζει όταν ο τσάρος Νικόλαος Α’ αποφασίζει να στηρίξει τους ομόδοξους Έλληνες. Η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία συμμαχούν με τη Ρωσία επιζητώντας, για ανθρωπιστικούς λόγους, την επίτευξη ανακωχής, μέσω τελεσίγραφου που γίνεται αποδεκτό από τους Έλληνες αλλά όχι από την Υψηλή Πύλη, που θεωρεί ότι ξένοι παράγοντες αναμειγνύονται σε εσωτερικά της ζητήματα.

Κάθε μια από τις τρεις δυνάμεις αποστέλλει τις δυνάμεις της με σκοπό τη διαμεσολάβηση μεταξύ των δύο αντιπάλων. Ο αιγυπτιακός και τουρκικός στόλος, αποτελούμενος από 52 σκάφη, βρίσκεται στον Κόλπο του Ναυαρίνου, σε κυκλική διάταξη τριών γραμμών. Η τακτική αυτή θέση υποστηρίζεται από την υπεροχή πυρός σε κανόνια, με 2.348 έναντι 1.276 των 27 σκαφών του συμμαχικού στόλου. Οι δυτικοί αποφάσισαν να εισέλθουν στον κόλπο ώστε να εξαναγκάσουν τους Οθωμανούς να επιστρέψουν στις βάσεις τους στην Αλεξάνδρεια και στην Κωνσταντινούπολη και να σταματήσουν την προέλασή τους στο Μοριά.

Η σύγκρουση ξενικά το μεσημέρι της 20ης Οκτωβρίου, με πλήρη σύρραξη μεταξύ των στόλων και συνεχίζονται έως το βράδυ, όταν δεν έχει απομείνει παρά μόνο ένα τουρκικό σκάφος που δεν έχει βυθιστεί ή καεί. Περισσότεροι από 3.000 Τούρκοι και Αιγύπτιοι έχασαν τη ζωή τους, ενώ οι Σύμμαχοι μέτρησαν 177 νεκρούς και 470 τραυματίες. Οι διπλωμάτες χαρακτηρίζουν ως «αιματηρή» την απόπειρα διαμεσολάβησης, ενώ ο βασιλιάς Γεώργιος Δ’ του Ηνωμένου Βασιλείου μιλά για «ατυχές γεγονός».

Η ελληνική ανεξαρτησία δεν θα επιτευχθεί πριν το 1830. Εν τω μεταξύ η Γαλλία είχε αποστείλει ένα εκστρατευτικό σώμα 12.000 ανδρών και η Ρωσία κήρυξε πόλεμο με την Υψηλή Πύλη. Η ναυμαχία του Ναυαρίνου είναι μια από τις τελευταίες ναυμαχίες τέτοιου εύρους με ξύλινα πλοία.

Bataille de Navarin, explosion de la frégate égyptienne L’Isonia (Ihsania), 20 octobre 1827. Guerre d’Indépendance de la Grèce.
Tableau de Jean-Charles Langlois, Collections du château de Versailles
© Wikimedia Commons

Bataille de Navarin, explosion de la frégate égyptienne L’Isonia (Ihsania), 20 octobre 1827. Guerre d’Indépendance de la Grèce.
Tableau de Jean-Charles Langlois, Collections du château de Versailles
© Wikimedia Commons

Plan de la bataille navale livrée par les escadres réunies d’Angleterre, de France et de Russie contre l’escadre turco-égyptienne dans le port de Navarin le 20 octobre 1827
© Gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France

Plan de la bataille navale livrée par les escadres réunies d’Angleterre, de France et de Russie contre l’escadre turco-égyptienne dans le port de Navarin le 20 octobre 1827
© Gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France

bataille navale de Navarin / dressé par Mr L. Garneray d’après les renseignements qui lui ont été fournis par MM. les officiers de marine des escadres alliées
© Gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France

bataille navale de Navarin / dressé par Mr L. Garneray d’après les renseignements qui lui ont été fournis par MM. les officiers de marine des escadres alliées
© Gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France

Déroulement de la bataille de Navarin
A partir des plans de G.P Reinagle, A.L Garneray et le service historique des armées, in G. Douin, Navarin : (6 Juillet-20 Octobre 1827), Institut Français d’Archéologie Orientale du Caire, Le Caire, 1927.
© Wikimedia Commons

Déroulement de la bataille de Navarin
A partir des plans de G.P Reinagle, A.L Garneray et le service historique des armées, in G. Douin, Navarin : (6 Juillet-20 Octobre 1827), Institut Français d’Archéologie Orientale du Caire, Le Caire, 1927.
© Wikimedia Commons

Περισσότερα

 Διαδικτυακή έκθεση του Γαλλικού Ινστιτούτου και του RetroNews, σε συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, κεφάλαιο "Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου"